Nhà báo Trần Mai Hưởng (nguyên Tổng Giám đốc Thông Tấn Xã Việt Nam) - phóng viên chiến trường đã có nhiều phen vào sinh ra tử với ngòi bút, máy ảnh làm vũ khí. Ông là tác giả của bức ảnh “Xe tăng quân giải phóng tiến vào Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975”. (Điểm hẹn văn nghệ)
Các tác phẩm giành giải trong cuộc thi nghệ thuật quốc tế - UOB Painting of the Year mùa đầu tiên tại nước ta trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. 8 gương mặt nghệ sĩ được vinh danh với những tác phẩm thể hiện sự khám phá, tìm tòi và chiêm nghiệm trong hình thức và chủ đề hội họa, qua đó bộc lộ góc nhìn về cuộc sống đương đại, những câu chuyện ẩn giấu bên trong đời sống nội tâm. Cuộc thi này cũng mở ra nhiều cơ hội cho các nghệ sĩ trẻ đương đại, được giao lưu với khu vực và thế giới. Sự kiện cũng cho thấy sự quan tâm của các nhà sưu tập, tổ chức nước ngoài với thị trường nghệ thuật trong nước, đặc biệt là hoạt động sáng tạo của nghệ sĩ trẻ. (Điểm hẹn văn nghệ)
Ở nước ta, phê bình kiến trúc là “con đường chẳng mấy ai đi”. Nhưng vẫn có những cá nhân bền bỉ theo đuổi công việc này trong suốt nhiều năm và đem đến nhiều công trình có giá trị. Một trong số đó chính là TS, Kiến trúc sư Trần Minh Tùng (Trường ĐH Xây dựng Hà Nội). Năm ngoái, tác phẩm “Kiến trúc và con người” của anh, do NXB Xây dựng ấn hành đã giành “cú đúp” khi đồng thời nhận được giải Đồng Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia lần thứ 15 và tặng thưởng mức C của Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương. Cuốn sách “Kiến trúc và con người” mang đến những kiến thức xoay quanh mối quan hệ giữa hai yếu tố vừa là chủ thể, vừa là khách thể này nhằm chứng minh mối quan hệ biện chứng “con người nào thì kiến trúc đó, và ngược lại”. Nội dung quyển sách gồm 4 chương: “Mối quan hệ giữa con người, thiên nhiên và kiến trúc”, “Kiến trúc của con người, do con người và vì con người”, “Thực hành kiến trúc dưới góc độ nhân học” và “Kiến trúc Việt Nam giữa dòng chảy văn hóa Đông – Tây”. Mỗi chương vừa là một câu chuyện riêng nhưng vừa đóng góp cho bạn đọc hiểu về một câu chuyện chung. Để hiểu thêm về cuốn sách này, mời quý vị và các bạn cùng nghe bài viết của BTV Nguyễn Hà.
Nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh sinh năm 1943, quê Hải Dương, tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Văn (nay là Khoa văn, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội), sau đó làm việc tại Thông tấn xã Việt Nam. Năm 1996, ông được bổ nhiệm làm Tổng giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam, được bầu làm Ủy viên Trung ương Đảng hai khóa 8 và khóa 9, Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 10. Ông nguyên là Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Nhà báo Việt Nam, kiêm Tổng biên tập báo Nhà Báo và Công Luận. Từng là nhà báo chiến trường, nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh đã có mặt ở nhiều điểm nóng của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Ông là người chứng kiến và viết bài tường thuật đầu tiên về giờ phút lịch sử ở Dinh Độc Lập trưa ngày 30/4/1975. Thời mới cầm bút sáng tác, Trần Mai Hạnh đoạt giải thưởng cuộc thi truyện ngắn báo Văn Nghệ 1970 - 1971. Ông có một số tác phẩm như “Nắng Thu Bồn”, “Tình yêu và án tử hình”, “Sụp đổ và tự thú”, “Ngày tận thế”, “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”, “Lời tựa một tình yêu”, “Thời tôi sống”. Trong đó, tiểu thuyết “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” từng được dịch ra tiếng Anh, giành giải thưởng Hội nhà văn Việt Nam năm 2014, giải thưởng Văn học ASEAN năm 2015. Trên đường thăm chiến trường xưa, vào ngày 2/4, nhà văn, nhà báo Trần Mai Hạnh đã đột ngột qua đời, hưởng thọ 81 tuổi. Vĩnh biệt ông, nhà thơ Lê Thiếu Nhơn có bài “Nhà báo Trần Mai Hạnh – Sống và viết như một nhân chứng lịch sử”.
Đã có một thời, truyện thơ “Đồi thông hai mộ” của văn sĩ Tùng Giang-Vũ Đình Trung với nội dung khắc họa mối tình bi thương của đôi trai gái người Mường: Đinh Lăng và Quách Mỵ Dung gây rúng động sâu sắc với các thế hệ độc giả. Thế nhưng, dòng thời gian, những biến động thời cuộc đã khiến tác giả và tác phẩm có một số phận long đong, lận đận. Cách đây gần 5 năm, Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp cùng Hội VHNT Hòa Bình đã tổ chức tọa đàm khoa học “Đồi thông hai mộ: Từ di cảo tới di sản” để lật lại và giải mã những vọng âm của tác phẩm tới đương thời và đời sau. Từ bấy đến nay, đã có một nhà lưu niệm được xây dựng trên vùng núi đá Kim Bôi (Hòa Bình) ngay sát cạnh ngôi mộ đôi của hai tiền nhân-Hai nhân vật chính trong truyện thơ “Đồi thông hai mộ”. Cùng với dấu xưa tích cũ, nhà lưu niệm “Đồi thông hai mộ” kể cùng người hôm nay câu chuyện về “Người dựng nhà trên đá núi”. Đó cũng là nội dung bút ký của nhà báo Võ Hà mà chúng tôi muốn gửi tới các bạn trong chương trình hôm nay:
TS. Trần Thị Ánh Nguyệt, Giảng viên Khoa Ngữ Văn, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng là một trong những đại diện quen thuộc khi nhắc tới phê bình sinh thái ở nước ta. Gần đây, cuốn sách của chị và PGS.TS Lê Lưu Oanh có nhan đề “Con người và tự nhiên trong văn xuôi Việt Nam sau năm 1975 từ góc nhìn phê bình sinh thái” đã được tái bản. Đây là chuyên luận được GS.TS Trần Đình Sử đánh giá là “đã cung cấp một danh sách các tác giả và tác phẩm viết về sinh thái trong văn học Việt Nam đương đại”, đồng thời “khẳng định xác thực sự có mặt của khuynh hướng văn học này”.
So với các nước trên thế giới, không gian công cộng ở nước ta còn khá đơn giản về thể loại, hình thức thiết kế, hay trải nghiệm. Thêm vào đó, số lượng mảng xanh cùng không gian chung đang dần bị thu hẹp lại nhường chỗ cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng. Hiện, Hà Nội đang tích cực triển khai chỉnh trang một số công viên, vườn hoa trên địa bàn. Việc làm này, theo Thạc sỹ-KTS Phạm Hoàng Phương đã nhận được sự đánh giá cao của giới KTS và sự vui mừng, phấn khởi của người dân. Cũng xin nói thêm, KTS Phạm Hoàng Phương hiện công tác tại Viện Kiến trúc Quốc gia (Bộ Xây dựng); là người có hơn 20 năm kinh nghiệm thiết kế và nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực kiến trúc, quy hoạch - quản lý phát triển đô thị:
Nhà văn, GS-TS Mai Quốc Liên, sinh ngày 8/6/1940, tại xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Ông tốt nghiệp Khoa Ngữ Văn (Đại học Tổng hợp Hà Nội), Đại học Hán học, Cao học Hán học (Ủy ban Khoa học Xã hội Việt Nam). Nhà văn từng giữ các chức vụ: Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Quốc học, Tổng Biên tập tạp chí Hồn Việt; Từng là Ủy viên Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình-Hội Nhà văn Việt Nam, Ủy viên Hội đồng chức danh Giáo sư ngành Văn học. Nhà văn, GS-TS Mai Quốc Liên đã xuất bản hơn 10 tác phẩm, trong đó có nhiều tác phẩm tiểu luận, nghiên cứu, phê bình có giá trị như: Nhà thơ, cơn bão và những cánh hoa; Ngô Thì Nhậm trong nền văn học Tây Sơn; Dưới gốc me vườn Nguyễn Huệ; Trước đèn; Khảo luận Văn chiêu hồn; Nguyễn Du toàn tập; Phê bình và tranh luận văn học; Tạp luận; Nguyễn Trãi toàn tập; Cao Bá Quát toàn tập; Vị mặn biển đời…Nhà văn vừa từ biệt chúng ta vào một ngày cuối tháng Giêng. Bài viết “Nhà văn, nhà PBVH Mai Quốc Liên: Người coi trọng văn phong với ngòi bút uyên bác” của nhà văn Lê Quang Trang như nén tâm hương tưởng nhớ ông. Mời các bạn cùng nghe:
Không ít người sinh ra và lớn lên, hoặc là do chiến tranh, hoặc là do bẩm sinh, cơ thể không may bị khuyết tật, và luôn chịu áp lực trước định kiến của những người xung quanh. Trong hoàn cảnh đó, nhiều người tỏ ra bi quan, chán nản, phó mặc cho số phận. Nhưng cũng không hiếm người đã biết vượt qua hoàn cảnh bất trắc của bản thân, vươn lên trở thành người có ích cho gia đình, xã hội. Người phụ nữ trong bút ký “Chuyện một người phụ nữ khuyết tật” của nhà văn Nguyễn Ngọc Chiến mà các bạn nghe sau đây là một người như vậy
Bằng tình yêu và trách nhiệm với đất nước, cùng phương châm “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt”, những người lính biên phòng trên tuyến biên giới tỉnh Thanh Hóa cùng già làng, trưởng bản, đảng viên, người có uy tín, những hộ dân nơi đây tham gia bảo vệ đường biên cột mốc; tuần tra, kiểm soát trên tuyến biên giới; bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia…Bút ký “Giữa những mùa hoa nở” của nhà văn Nguyễn Xuân Thủy ghi nhận những việc làm cụ thể của các chiến sỹ biên phòng và người dân nơi miền biên viễn Xứ Thanh:
Trong chuyên mục Tiếng nói văn nghệ sĩ tuần trước, nhà văn-nhà báo Hoàng Anh Sướng đã giúp chúng ta hiểu về việc đi lễ chùa đầu năm thế nào cho đúng. Đi lễ chùa là để lòng tĩnh tâm, để tinh thần thanh nhẹ, và nhận về mình những tình cảm cùng bao điều khuyên nhủ. Còn đi lễ chùa mà cầu xin tiền bạc, công danh, chức tước, bổng lộc là điều không đúng và không nên làm. Cũng với tinh thần ấy, PGS-TS Bùi Hoài Sơn-Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, ngôi chùa giờ đây không chỉ là một thiết chế tâm linh, nơi con người không chỉ nương tựa về tinh thần, rèn luyện, thực hành về đạo đức, mà còn là nơi khai sáng trí tuệ và giải trí sáng tạo cho mọi lứa tuổi:
“Mùa xuân như khúc ca / hát về miền sâu thẳm / gương mặt em đằm thắm / sưởi ấm niềm yêu thương”, những câu thơ giàu hình ảnh gợi về mùa xuân và tình yêu của tác giả Nguyễn Đăng Độ đã được cất cánh thành giai điệu rộn ràng, vui tươi. Nhạc sĩ Võ Xuân Hùng phổ nhạc ca khúc này theo phong cách trẻ trung, tươi mới, giai điệu rộn ràng, vui tươi, cảm giác như chúng ta đang được đắm mình trong không gian của mùa xuân đầy hương sắc, giàu sức sống. (Điểm hẹn văn nghệ)
Đi lễ chùa đầu năm là để lòng tĩnh tâm, để tinh thần thanh nhẹ, và nhận về mình những tình cảm cùng bao điều khuyên nhủ. Vậy nhưng, câu chuyện “biết rồi khổ lắm nói mãi”, cũ nhưng luôn mang tính thời sự, đó là việc đi lễ chùa hay tìm đến những chốn tâm linh khác đang bị nhiều người làm lệch lạc đi nét đẹp này. Đi lễ chùa nhưng lại không có hiểu biết nhất định về không gian, về sự tích, sự linh thiêng nơi mình đến. Đó là còn chưa nói đến việc thắp hương, đặt lễ, đốt vàng mã quá nhiều. Rồi rải tiền lẻ ở trên ban thờ, nhét tiền vào kẽ tay chân tượng Phật, bẻ lá vặt cành hái lộc, xả rác bừa bãi…Phóng viên chuyên mục Tiếng nói văn nghệ sĩ có cuộc trò chuyện với nhà văn-nhà báo Hoàng Anh Sướng về câu chuyện đi lễ chùa đầu năm thế nào cho đúng. Cũng xin nói thêm, nhà văn-nhà báo Hoàng Anh Sướng là người chuyên tâm nghiên cứu về lĩnh vực tâm linh, đạo Phật, Thiền và trà đạo; tác giả của các đầu sách “Hạnh phúc đích thực”, “Bùa ngải xứ Mường”, “Nhân quả và Phật pháp nhiệm màu”:
Các bạn thân mến!
Đất nước đã bước vào Xuân Giáp Thìn 2024, năm thứ 79 của nước Việt Nam giữa thời đại mới. Mùa xuân năm con Rồng gợi cho chúng ta nghĩ đến cái thế rồng bay lên với những khát vọng về sự phát triển lớn lao vươn tới thịnh vượng hùng cường. Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, ngày hôm nay, cùng với bao trăn trở vượt thoát khỏi khủng hoảng kinh tế xã hội, đổi mới đã hình thành, và trở nên chủ đạo. Cơ đồ đã hiện ra với những tạo dựng bền vững cho một vòng xoáy phát triển mới, bắt đầu từ những con đường lớn rộng, những đại lộ thênh thang… Tùy bút “Đất nước đang trên đường lớn” của nhà thơ Nguyễn Thành Phong đã thể hiện khát vọng ấy với niềm hy vọng đầy tự hào, hãnh diện: