Truyện ngắn “Giấc mơ kí ức” của nhà văn Phan Đức Nam đưa chúng ta trở lại chiến trường Miền Nam những năm cuối cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước để nhấn mạnh số phận con người trong cuộc chiến. Truyện ngắn với giọng văn gai góc nhưng không khai thác sâu sự ác liệt của chiến tranh mà đi vào những mảng thiện, ác của con người. Nhân vật Thái là một kẻ xấu khi nghiện ngập, ăn trộm, giết người, tù tội nhưng chưa chắc là kẻ ác. Trong con người sớm nhiễm bao thói hư tật xấu của cuộc đời vẫn có những điểm sáng đáng quý. Thái là kiểu người ngang tàng, sống theo bản năng, bất cần đời, không lí tưởng, bị cuốn vào vòng xoáy tàn khốc của chiến tranh, cố gắng vùng vẫy tìm cách thoát nhưng không biết bắt đầu từ đâu. Thái sãn sàng ra tay để trả thù cho Hoa dù quan hệ giữa hai người chỉ là “gái tứ chiếng, trai giang hồ”. Thái mang trên mình bộ quan phục lính chế độ Việt Nam Cộng Hòa nhưng không thù hận lực lượng giải phóng. Chính vì vậy, việc vô tình giết chiến người chiến sĩ trẻ khiến Thái ân hận, day dứt. Tấm lòng cao đẹp của cô gái Rừng đã đánh thức những điều lương thiện trong Thái. Người lính hi sinh đạt được tâm nguyện khi di vật được gửi về cho gia đình, người thân. Mấy chục năm sống trong cảnh chiến tranh, loạn lạc như một cơn ác mộng với Thái. Những hành động thiện lành của Thái khiến tâm hồn anh được thanh thản, những vết sẹo cuộc đời giờ chỉ con kí ức mờ nhạt mà thôi.