“Lặng yên nghe đất rì rầm”: Hành trình đi tìm ký ức chiến tranh4/10/2025

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng đề tài về chiến tranh và những câu chuyện hậu chiến vẫn luôn có sức lay động sâu xa trong lòng người. Với người trẻ – những thế hệ sinh ra sau chiến tranh – việc tìm về ký ức ấy không chỉ là sự tri ân, mà còn là hành trình đi tìm cội nguồn. Trong truyện ngắn “Lặng yên nghe đất rì rầm” của tác giả Đỗ Ngọc Bích, chúng ta sẽ theo chân chàng trai Hoan – người lên đường thực hiện mong ước cả đời của bà ngoại, đi tìm hài cốt người bác ruột đã hy sinh trên chiến trường miền Nam. Trên dòng sông ký ức, Hoan gặp ông lão lái đò – nhân chứng lặng lẽ của lịch sử. Cũng từ đây, bức màn thời gian dần hé mở, đưa nhân vật và người đọc trở về quá khứ, chứng kiến những hi sinh anh dũng, tình yêu lãng mạn nhưng cũng đầy bi tráng của một thế hệ thanh xuân đã ngã xuống vì Tổ quốc. Bằng thủ pháp hiện thực huyền ảo, tác giả dựng nên khung cảnh vừa hào hùng vừa thấm đẫm nhân văn. Cái kết bất ngờ và giàu xúc động – một đám cưới đặc biệt của hai liệt sĩ – trở thành lời tri ân sâu lắng gửi đến thế hệ cha anh.

Nhân tướng học trong Truyện Kiều

Nhân tướng học trong Truyện Kiều 4/10/2025

Với tư duy sâu sắc cũng như tài năng ngôn ngữ bậc thầy, Đại thi hào Nguyễn Du đã gói ghém một cách thành công và thâm thúy nhiều quan niệm và giá trị văn hóa trong tác phẩm "Truyện Kiều". Một trong số đó là vấn đề đoán định tính cách, nội tâm và số phận nhân vật thông qua các biểu hiện bề ngoài, nói theo quan niệm phương Đông là nhân tướng học. Sinh thời, Đại thi hào Nguyễn Du được biết đến là một người thông thạo nhân tướng học. Trong thơ chữ Hán, ông nói về tướng của mình: "Thiên địa dữ nhân truân cốt tướng" (Trời đất cho người cái cốt tướng gian truân). Ông đã sử dụng hiểu biết về nhân tướng như một thủ pháp để miêu tả tính cách, tâm địa và dự báo số phận nhân sinh. Nói cách khác, Nguyễn Du nhìn nhân sinh bằng con mắt của tướng thuật. "Truyện Kiều" được dân gian, độc giả các thế hệ ưa chuộng còn bởi vì được sáng tạo bằng tư duy nhân tướng học. Đặc thù này làm cho tác phẩm khác xa với cuốn tiểu thuyết nguồn của Thanh Tâm Tài Nhân.

Sáng tác thơ của danh tướng triều Trần

Sáng tác thơ của danh tướng triều Trần 4/10/2025

Sang thời Trần, văn học đã có sự phát triển vượt bậc. Bên cạnh các tác giả là thiền sư, còn đông đảo đội ngũ các tác giả là tôn thất nhà Trần cùng các trí thức Nho học. Mặc dù vẫn có sự hiện diện của Tam giáo (Nho, Phật, Đạo) nhưng Phật giáo không còn chi phối nhiều trong sáng tác của các thiền sư như thời Lý. Sự phát triển của kinh tế, văn hóa, xã hội, nhất là sau ba cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông khiến diện mạo văn học thời Trần đã rất phong phú, đa dạng với những thành tựu vượt bậc. Về đội ngũ sáng tác nhà Trần có thể kể đến: Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông, Trần Quốc Tuấn, Chu Văn An, Trần Quang Khải, Phạm Ngũ Lão, Huyền Quang, Mạc Đĩnh Chi, Trương Hán Siêu, Nguyễn Trung Ngạn...

Hàn Mặc Tử và Bích Khê: Tình bạn thơ lạ kỳ, cảm động

Hàn Mặc Tử và Bích Khê: Tình bạn thơ lạ kỳ, cảm động 25/9/2025

Hàn Mặc Tử và Bích Khê là hai gương mặt thi sĩ nổi bật của phong trào Thơ Mới, đồng thời là hai số phận có nhiều tương đồng bởi sự tài hoa và bạc mệnh. Hàn Mặc Tử giã từ cõi thế năm 28 tuổi còn Bích Khê tạm biệt dương gian lúc vừa tròn 30. Hai thi sĩ không chỉ để lại cho đời nhiều thi phẩm tuyệt diệu mà giữa họ còn có một tình bạn thơ đặc biệt với nhiều câu chuyện được truyền tụng suốt hơn 80 năm qua. Để kỷ niệm 85 năm ngày mất thi sĩ Hàn Mặc Tử 1940-2025 và hướng tới 80 năm ngày mất thi sĩ Bích Khê 1946-2026, chương trình Đôi bạn văn chương của Ban Văn học Nghệ thuật – Âm nhạc lần này xin được dành một cuộc trò chuyện với tên gọi: Tình bạn thơ lạ kỳ, cảm động.

Đặc trưng sinh hoạt đồng dao

Đặc trưng sinh hoạt đồng dao 23/9/2025

Bước sang tuổi thiếu niên nhi đồng, giai đoạn bắt đầu khám phá, tìm hiểu cuộc sống xung quanh với những giao tiếp xã hội đầu đời việc tìm chúng bạn cùng trang lứa chơi đùa, nghịch ngợm là một nhu cầu bản năng sinh học của trẻ em. Và Đồng dao là thể loại âm nhạc gắn bó với đoạn đời này. Cùng là âm nhạc dành cho trẻ nhỏ, nhưng Đồng dao lại hoàn toàn khác với Hát Ru- thể loại mà đối tượng thực hành là người lớn với ý thức về âm điệu, cung bậc rõ rệt. Có thể nói, trẻ em chính là chủ sở hữu đồng dao, tự hát, tự diễn xướng các bài ca trong môi trường sinh hoạt đồng trang lứa.

Ngô Thanh Vân:

Ngô Thanh Vân: "Thinh không nhẹ bẫng vầng mây ấm" 23/9/2025

Sau 8 năm, kể từ tập “Nằm nghe lá thở”, Ngô Thanh Vân trở lại đầy đặn cảm xúc với tập “Vân không”. Thơ chị, từ vân vi của một người sinh trưởng nơi xứ núi Gia Lai bảng lảng những hình ảnh tuổi thơ và tuổi trẻ nơi đây, qua thời gian và nếm trải dư vị cuộc sống đã tự tìm lối vào tự sự, chiêm nghiệm về một quãng đời đã qua. Đó là cảm xúc trước tình yêu, tình đời, cô đơn và khát vọng kể từ khi tác giả vừa bước qua tuổi 30 cho đến nay, khi đã thấm trọn bao hậu vị của cuộc sống với những đẩy đưa, khúc quanh số phận.

"Bạn có thông báo mới": Ranh giới của "thực" và "ảo" 23/9/2025

Mạng xã hội, đối với nhiều người, đã trở thành một phần tất yếu của cuộc sống. Không những chuyện đi đâu, ăn gì, đi với ai… mà kể cả những hỉ nộ ái ố, nhiều người cũng chọn “tâm sự” với mạng xã hội trước tiên hơn là với một người bằng xương bằng thịt. Truyện ngắn “Bạn có thông báo mới” của tác giả Lệ Hằng xoay quanh nhân vật chính: một ngày đăng tải tới chục dòng trạng thái hoặc 5, 6 bức ảnh trên trang cá nhân, mong nhận được sự chú ý của bạn bè trên mạng xã hội. Truyện dễ khiến người đọc, người nghe thấy đồng cảm. Bởi xung quanh chúng ta, thậm chí chính chúng ta, cũng không khác gì nhân vật chính trong truyện. Với nội dung mới mẻ, giọng văn hóm hỉnh, truyện ngắn “Bạn có thông báo mới” của tác giả Lệ Hằng chắc hẳn đã đem lại nhiều tiếng cười cho độc giả. Nhưng sau đó, vẫn khiến người ta phải suy ngẫm về ranh giới của “cái thực” và “cái ảo”. Chẳng hạn, hôm nay mình đã sống đẹp như những gì mình chia sẻ trên mạng xã hội hay chưa?

“Chú Lộ”: Từ kiếp sống lệ thuộc đến khát vọng tự do

“Chú Lộ”: Từ kiếp sống lệ thuộc đến khát vọng tự do 18/9/2025

Trong kho tàng sáng tác đồ sộ của Trịnh Công Sơn, bên cạnh âm nhạc và thi ca, còn có một truyện ngắn hiếm hoi – Chú Lộ. Tác phẩm được đăng trên báo Tuổi trẻ Chủ nhật đúng một tuần sau khi ông qua đời, và được xem là truyện ngắn duy nhất của người nhạc sĩ tài hoa. Lấy bối cảnh thành phố Huế trước năm 1954, Chú Lộ kể về một cậu bé mồ côi, từ nghề lượm banh thuê cho người Pháp mà lớn lên trong cảnh đời lệ thuộc. Khi tình yêu với cô Khế – con gái ông bếp ở câu lạc bộ – nhen nhóm, chú mới thấy ánh sáng của hạnh phúc. Nhưng bi kịch ập đến khi cô Khế bị trúng đạn lạc trong một cuộc đụng độ giữa lính Pháp và Việt Minh. Cái chết ấy không chỉ cướp đi tình yêu, mà còn trở thành bước ngoặt thức tỉnh chú Lộ: chỉ khi giành lại độc lập, con người mới thoát khỏi kiếp sống bị áp bức để tìm đến tự do và hạnh phúc đích thực.

“Bản tình ca mê đắm”: Sự lạc lối của con tim

“Bản tình ca mê đắm”: Sự lạc lối của con tim 16/9/2025

“Bản tình ca mê đắm” của nhà văn Nguyễn Thị Anh Thư lấy cảm hứng từ một câu chuyện có thật về tình yêu và cuộc đời của một cô bạn gái học cùng thời PTTH với tác giả. Cô bạn ấy con nhà giàu có, rất xinh đẹp, ngây thơ, trong sáng và cực kỳ say mê những bản tình ca lãng mạn. Cô gái ấy cũng đang có một anh chàng đẹp trai, trí thức, con nhà gia giáo, môn đăng hộ đối ngưỡng mộ. Tưởng rằng cuộc sống sẽ cứ êm đềm trôi, tình yêu sẽ tới rồi hạnh phúc sẽ viên mãn, tròn đầy. Nhưng cô từ bỏ Hiệp - người yêu chân thành, môn đăng hộ đối - để chạy theo Quảng vì anh có chung niềm đam mê âm nhạc- cái mà cô cho rằng đó mới là Tình yêu!... Cô đã phải trải qua nhiều cay đắng sau quyết định này. Để rồi khi bị rơi xuống bể đời trầm luân với muôn vàn cay đắng cô mới nhận ra đâu mới là ánh sáng của trái tim mình. Những tác phẩm nghệ thuật đẹp đẽ, những bản tình ca lãng mạn thường đem lại cho tâm hồn chúng ta những cảm xúc ngọt ngào, êm ái . Nó dễ khiến chúng ta có cảm giác những gì dung dị, đời thường là không thanh cao, là không gần với tình yêu đích thực. Nhưng thực ra những tác phẩm ấy không hề có lỗi; chỉ có con tim chúng ta đôi lúc không tỉnh táo, đã ngộ nhận nên dễ mù lòa, lạc lối trên con đường đi tìm cho mình một người tình lý tưởng, một tình yêu đích thực mà thôi.

Hát ru trong tâm thức người Việt

Hát ru trong tâm thức người Việt 12/9/2025

Trong nền âm nhạc dân tộc cổ truyền của nước ta, Hát Ru và Đồng dao được xem như hai thể loại âm nhạc dân gian dành riêng cho trẻ nhỏ, gắn bó với giai đoạn đầu của một chu kỳ đời người. Trên thế giới, Hát Ru và Đồng dao dường như là những thể loại không thể thiếu ở hầu khắp các dân tộc. Trong các thể loại âm nhạc dân gian, có lẽ Hát Ru là làn điệu được dùng với tần suất nhiều hơn cả. Bởi lẽ trẻ thơ luôn là đối tượng ưu tiên ở mọi cộng đồng cư trú, hết lớp này đến lớp khác luân phiên chào đời tiếp nối mạch sống dân tộc. Theo đó, ru trẻ ngủ đương nhiên là việc không thể thiếu trong cuộc sống thường ngày. Sớm khuya chiều tối, bất cứ lúc nào cần trẻ ngủ là lại vang lên tiếng Hát Ru. Chính đặc tính liên tục đó của Hát Ru đã khiến làn điệu có được vị trí ấn tượng nhất trong đời sống âm nhạc của một chu kỳ đời người.

Day dứt phận người bên

Day dứt phận người bên "Cây gạo ở chợ Chiều" 12/9/2025

Các bạn thân mến! Viết văn nhìn chung là quá trình hư cấu bằng ngôn từ. Ở đó, bằng tài quan sát, kể chuyện, nhà văn tái hiện cuộc sống đời thường với bao giăng mắc chung quanh thân phận con người. Có những tác giả coi viết văn như một hình thức suy tưởng. Nhưng lại có những người viết như để trò chuyện với chính mình, để xoa dịu những ký ức qua bao nhiêu thời gian vẫn cứ tươi ròng mãi hoài xoáy vào hiện tại. Sáng tác mà chương trình “Đọc truyện đêm khuya” hôm nay giới thiệu tới các thính giả là một câu chuyện mang màu sắc ấy – Truyện ngắn nhan đề “Cây gạo ở chợ Chiều” của tác giả Cầm Thị Đào.

Đỗ Trung Lai – Hỏi trời, hỏi đất, hỏi lòng ta.

Đỗ Trung Lai – Hỏi trời, hỏi đất, hỏi lòng ta. 10/9/2025

Nhà thơ Đỗ Trung Lai, sinh năm 1950 tại Mỹ Đức, Hà Tây cũ (nay thuộc Hà Nội), thuộc thế hệ trưởng thành sau cuộc kháng chiến chống Mỹ. Ông bắt đầu có thơ đăng báo từ cuối thập niên 70 thế kỷ trước và bền bỉ sáng tác nửa thế kỷ qua với nhiều tác phẩm có sức sống lâu dài trong lòng bạn đọc. Sau thời kỳ công tác tại Báo Quân đội nhân dân, nhà thơ Đỗ Trung Lai chuyển về làm Phó Tổng biên tập Báo Tiếng nói Việt Nam, thuộc Đài Tiếng nói Việt Nam, cho đến ngày nghỉ hưu. Nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập Đài Tiếng nói Việt Nam, chương trình Đôi bạn văn chương của Ban Văn học – Nghệ thuật – Âm nhạc lần này xin dành một cuộc trò chuyện về chân dung nhà thơ Đỗ Trung Lai.

Những người giữ

Những người giữ "lửa" Tiếng thơ 9/9/2025

Bất cứ thành công, thành tựu nào cũng vậy, đằng sau kết quả, mặt sáng mà chúng ta được thụ hưởng và dễ dàng nhìn thấy là sự cố gắng, nỗ lực, công sức, trí tuệ của không chỉ một cá nhân mà là sự đóng góp của cả một tập thể, thậm chí nhiều thế hệ tiếp nối. Chương trình “Tiếng thơ” – lâu nay vốn được coi là “đặc sản” tinh thần của người Việt muôn phương cũng vậy. Là một trong những chương trình điểm nhấn suốt hành trình hình thành, phát triển của Đài Tiếng nói Việt Nam, không khó hiểu khi các biên tập viên trực tiếp phụ trách cũng như chịu trách nhiệm nội dung Tiếng thơ không những được công chúng mến trọng mà còn được giới văn chương quan tâm. Một bộ phận trong số đó tiếp tục phát triển năng lực sáng tác trong quá trình làm công tác biên tập, trở thành những tác giả tên tuổi trong làng thơ nước ta – đó cũng là những tiếng thơ độc đáo, riêng biệt, đằm sâu. Sau bao bộn bề sự kiện, mải miết giới thiệu bao trang thơ, những gương mặt ấy cứ xa xôi, lùi dần, khuất dần vào dĩ vãng. Chương trình hôm nay, chúng ta cùng điểm lại một số hồi ức về “Những người giữ lửa Tiếng thơ”.

“Bích đào năm ấy”: Số phận bị lãng quên

“Bích đào năm ấy”: Số phận bị lãng quên 8/9/2025

Truyện ngắn “Bích đào năm ấy” của nhà văn Đinh Phương được rút từ tập truyện “Thị trấn cá bông” mới được ra mắt gần đây. Nhân vật chính là bác Dần gái, một trong những “cư dân” của thị trấn. Một người phụ nữ có chồng bỏ xứ đi biệt tích… không phải là một số phận quá hiếm trong đời thường lẫn văn chương. Người viết cũng chọn một giọng kể rất bình thản, kiểu Kafka trước sự biến mất có phần đột ngột và phi lý của người thân. Con người ấy vẫn ăn sáng, uống nước, vẫn dặn vợ mua cá về nấu canh chua với bún… rồi cứ thế đi biệt tăm biệt tích. Mộn người từng hiện diện sống động đến thế rồi cũng tan đi như bọt biển, để lại những kí ức ngày một mơ hồ, ngày một mờ nhòe đến mức người ta phải tự hỏi nhau: “Liệu con người ấy có từng tồn tại thật không?”

Êm đềm lời ru các dân tộc Việt

Êm đềm lời ru các dân tộc Việt 5/9/2025

Mỗi dân tộc anh em trên đất nước ta có những bài hát ru khác nhau, đa dạng về nội dung và cách thể hiện. Trong mỗi bài hát ru ẩn chứa hình ảnh, câu chuyện, cách nhìn nhận về đời sống, văn hóa và phẩm chất con người. Ru trẻ nhưng thực chất là truyền vào tâm hồn trẻ những điều tốt đẹp.

Mã QRCODE xem trên mobile
chương trình hôm nay
08h00 - 08h30 Đối thoại mở
10h45 - 11h00 Văn nghệ thiếu nhi
13h00 - 13h30 Đọc truyện dài kỳ
14h30 - 15h00 Hành trình sáng tạo
18h15 - 18h30 Văn nghệ thiếu nhi
18h30 - 19h00 Đối thoại mở
19h00 - 19h30 Đọc truyện dài kỳ
19h30 - 20h00 Sân khấu truyền thanh
21h45 - 22h00 Kể chuyện và Hát ru cho bé
22h30 - 23h00 Tiếng thơ