“Cây Kơ nia xin đừng khóc”: Lời ru buồn về ba người phụ nữ25/9/2024

Quý vị và các bạn thân mến, truyện ngắn như lời ru buồn về ba người phụ nữ là A mí (danh xưng gọi mẹ của người dân tộc Tây Nguyên), chị Rêu và Đót. Trái ngược với chị Rêu là người con gái sôi nổi, hát hay và hướng ngoại thì Đót là cô gái có phần ít nói và chỉ muốn gắn bó với buôn làng của mình. Chị Rêu không phải con đẻ của A mí, Ama nối dây với A mí khi chị đã gần 10 tuổi. Ama mất sớm khiến A mí phải gồng gánh cả gia đình trên đôi vai nhỏ không có thời gian chăm sóc Đót. Từ bé Đót đã gắn bó với chị Rêu, chứng kiến chị trưởng thành xinh đẹp rồi rời buôn làng lên thành phố. Chị Rêu rất yêu mến Đót nhưng lại có phần xa cách với A mí. A mí chỉ biết dấu nỗi buồn vào lòng, nỗi buồn nhân đôi khi chị Rêu bỏ làng hướng theo ánh hào quang của thành phố. Ngày A mí mất chỉ có Đót lẻ loi lo cho đám tang của mẹ. Đót lên thành phố tìm chị Rêu để chị về dự lễ cải mả cho A mí, một tập tục quan trọng của nhiều dân tộc Tây Nguyên nhưng không gặp chị. Ngày làm lễ cải mả cho A mí, chị Rêu bất ngờ xuất hiện khiến Đót vô cùng bất ngờ, vui mừng. Truyện ngắn được viết với ngôn từ, hình ảnh đậm đà nét văn hóa các dân tộc Tây Nguyên như một câu chuyện đượm buồn mà các già làng thường kể bên bếp lửa cho con cháu nghe. Xuyên xuốt câu chuyện là hình ảnh cây Kơ nia, một loài cây linh thiêng ở Tây Nguyên. Cây kơ nia cao lớn, mạnh mẽ nhưng cũng rất cô độc đứng đó chứng kiến nỗi buồn của A mí phải lấy chồng khi có biết bao ước mơ dang dở, chứng kiến niềm thương mến của Ngong, chàng trai tài giỏi với chị Rêu, chứng kiến nỗi lòng của Đót. Tâm hồn Đót gắn bó với buôn làng và lúc nào cũng mong muốn người thân yêu thương nhau. Đót buồn khi chị Rêu ham mê cuộc sống hào hoa nơi thành phố nhưng cũng vui mừng khi chị đã vượt qua sự xa cách để trở về chịu lễ cải mả cho A mí. Truyện ngắn giúp người đọc, người nghe hiểu hơn đời sống, phong tục, tập quán của những dân tộc thiểu số trên mảnh đất Tây Nguyên tươi đẹp.

“Phiên chợ cuối cùng”: Niềm tin đã mất

“Phiên chợ cuối cùng”: Niềm tin đã mất 20/9/2024

Nghe xong truyện ngắn này của nhà văn Nguyễn Phú, hẳn chúng ta còn nhớ đến câu ca dao xưa: “Cầm vàng mà lội qua sông/ Vàng rơi không tiếc, tiếc công cầm vàng”. Mối tình đẹp của Sỏa và Sình bị ngáng trở bởi những lề lối, luật tục và cả sự tham lam, ích kỷ của những người thân. Sự ngáng trở, chia rẽ đó đã trở thành vết thương lòng cho người trong cuộc, nhất là người phụ nữ. Dù có bị xa cách, bị thời gian bỏ lại trong cô quạnh nhưng lời hứa năm xưa và niềm tin mãnh liệt đã cho nhân vật bà Sỏa có động lực để vượt qua mọi bão gió, đớn đau để chờ đợi người yêu trở về. Bà Sỏa chờ người yêu từ khi tóc còn xanh cho đến khi tóc đã điểm bạc, từ một cô gái tay không đến khi thành một người phụ nữ có cả trăm con bò... Có những lúc lòng gợn sóng, tự đặt câu hỏi về sự biệt tăm của người yêu, rồi lại tự trấn an mình, người phụ nữ đáng thương ấy lúc nào cũng hướng về người yêu xưa với lời ước hẹn năm cũ. Rồi khi không thể ngồi yên được, bà Sỏa đã dắt những bò xuống các chợ quanh vùng để tìm kiếm người yêu. Qua rất nhiều năm như thế, rồi đến một mùa xuân kia, bà xuống chợ và số phận đã cho bà gặp lại người cũ. Nhưng đó là một cảnh huống trớ trêu và bẽ bàng: người yêu năm xưa của bà đã trở thành một lão già ốm yếu đớn hèn, mấy chục năm chấp nhận cuộc đời tầm gửi trên gấu váy một người đàn bà giàu có khác. Niềm tin, tình yêu trong người đàn bà đau khổ đã hoàn toàn sụp đổ. Mà niềm tin và tình yêu là lẽ sống của cuộc đời bà, giờ nó không còn nữa thì cuộc đời bà cũng chẳng có ý nghĩa gì. Cuối truyện người đàn bà biến mất như tình yêu, niềm tin biến mất trong bà. Nghệ thuật dựng truyện, miêu tả sâu tâm lý nhân vật kết hợp sử dụng ngôn ngữ phù hợp với đặc trưng tâm lý đồng bào dân tộc Mông, giọng văn đầy thương cảm và nghệ thuật ẩn dụ (hình ảnh con bò) đã góp phần làm nên thành công của truyện ngắn này.

"Ký ức hiện hình": Trái tim của người nghệ sĩ 17/9/2024

Truyện ngắn chúng ta vừa nghe kể về hai người họa sĩ làm nghề vẽ ảnh truyền thần. Đó là chú Thuận và người học trò mà chú hết lòng truyền dạy, cũng là nhân vật xưng Tôi và kể lại câu chuyện này: Tý. Như lời tự bạch của Tý, anh là người duy nhất của thị trấn còn theo nghề này, ngỡ như không thể cạnh tranh nổi với các hiệu ảnh kỹ thuật số đang đầy dẫy trên thị trường. Thế nhưng Tý vẫn sống được với nghề và vẫn có khách, đặc biệt là các khách Tây. Từ bức vẽ truyền thần chính người thày của mình, chú Thuận, có thể nói Tý đã bước sang một giai đoạn khác của cuộc đời, tự sống và vươn lên với nghề. Qua câu chuyện mà tác giả kể lại, ta có thể cảm nhận được một điều quan trọng, đó là cho dù làm bất cứ nghề gì, muốn thành công được chắc chắn phải có một tình yêu tha thiết, bền bỉ, sâu nặng. Người không phụ nghề thì nghề mới không phụ người. Với nghề vẽ truyền thần này, vẽ giống thôi chưa đủ mà phải vẽ ra được thần thái nhân vật và làm cho người thân của nhân vật xúc động. Tý đã hơn một lần làm được điều ấy, đặc biệt là trong tình huống bà cụ mẹ liệt sĩ nhờ anh vẽ con trai mình mà không hề có một tấm ảnh nào, tất cả chỉ dựa trên lời kể. Hoàn thành bức tranh này có thể nói là thử thách lớn nhất đối với anh Tý từ trước đến nay, một điều tưởng như không thể làm nổi. Thế nhưng anh đã vẽ bằng tất cả tình yêu thương, sự chia sẻ với bà mẹ và lòng kính trọng về một người lính đã ngã xuống vì tổ quốc. Cao trào của truyện, dư âm của truyện để lại cũng nằm ở tình huống – sự kiện độc đáo này. Người thợ vẽ ảnh truyền thần ấy có trái tim của một nghệ sĩ đích thực. Truyện ngắn Ký ức hiện hình của nhà văn Trần Quốc Cưỡng vì thế cũng mang ý nghĩa giáo dục to lớn cho mỗi con người trong cuộc sống và lao động mỗi ngày.

“Gió đồng đêm năm ấy”: Ấm áp tình người

“Gió đồng đêm năm ấy”: Ấm áp tình người 11/9/2024

Truyện ngắn đưa chúng ta trở lại những ngày đất nước bắt đầu mở của với nhiều đổi thay. Nhân vật Dũng và chị Riềng là đôi bạn thân từ nhỏ. Dũng đã chứng kiến niềm vui, nỗi buồn của chị Riềng. Là người con gái xinh đẹp, giỏi giang nhưng sinh ra trong một gia đình không tốt đẹp nên chị Riềng gặp nhiều trắc trở, tổn thương. Vì tai tiếng của cha mẹ mà tình duyên giữa chị Riềng với người yêu là anh Cường đổ vỡ. Đau khổ vì không lấy được anh Cường lại bị cha mình chút nữa làm nhục, chị Riềng bỏ làng ra đi. Mấy chục năm sau, Dũng với chị Riềng mới gặp lại nhau và nhiều bí mật được hé lộ. Truyện ngắn viết về đời thường nhưng lôi cuốn người đọc bởi không ít chi tiết ấn tượng, bất ngờ thú vị. Đoạn tả Dũng bắt con đỉa trên ngực chị Riềng khiến chàng thanh niên lần đầu tiên nhìn thấy thân thể một người phụ nữ dường như là sự kiện khiến mối quan hệ giữa hai người bỗng trở nên khác biệt. Việc chị Riềng hận lão Hoàng nhưng âm thầm để chồng là anh Thắng trở thành con nuôi của cha khiến chúng ta hiểu hơn lòng vị tha của một người phụ nữ. Suốt mấy chục năm xa cách Dũng mới biết được cái đêm mặn nồng giữa mình và chị Riềng lại có một đứa bé. Sau mấy chục năm xa cách, tất cả khúc mắc, bí mật được giải tỏa, ba nhân vật bình thản đón nhận những sự kiện như một điều bình thường của cuộc sống. Thời gian trôi đi, câu chuyện về 3 nhân vật lắng lại trong tâm trí chúng ta là sự ấm áp của tình người.

"Độc thân": Khuất khúc nào trong số phận cuộc đời 10/9/2024

Một gia đình riêng, một người bạn đời và những đứa con có thể là mục đích hướng tới của nhiều cá nhân trong xã hội. Nhưng trái lại, với một bộ phận khác thì viễn cảnh gia đình, những phát sinh, ràng buộc, ngổn ngang, bận rộn, lại gây cho họ cảm giác phiền phức, mệt mỏi, mất đi sự riêng tư, kỷ luật, tự do. Đó có thể là lựa chọn tự thân hay do sự xô đẩy của hoàn cảnh, những biến cố. Chính vì thế, ngay trước ngưỡng cửa hôn nhân, có những người chối bỏ việc gây dựng gia đình riêng, chối bỏ một vai trò trong guồng quay tuổi tác và tâm sinh lý như quy luật thường tình. Họ cho rằng đó là một lựa chọn đúng đắn. Thế nhưng, trước sự ngây thơ, đáng yêu của con trẻ, trái tim tưởng vô cảm, lạnh băng của nhân vật “hắn” bỗng ấm lên, rung động. Đứa trẻ mới hôm nào ra đời, xuất hiện phá tan không gian yên tĩnh và trong lành, chỉ sau sáu tháng “hắn” đi công tác trở về đã lớn bổng lên và khiến hắn nhận ra ý nghĩa thực sự của một gia đình. Trách nhiệm, bổn phận không phải là gánh nặng mà chính là sự soi tỏ, truyền dẫn, tiếp nối trên hành trình đời người. Thông qua việc xây dựng một nhân vật với quan điểm và lối sống cực đoan, tác giả Trịnh Minh Hiếu đã khắc họa được câu chuyện tôn thờ chủ nghĩa độc thân. Nhưng sâu hơn là những sứt mẻ, đổ vỡ thậm chí lệch lạc trong lối sống, lối suy nghĩ đã tạo nên những con người lạc lối trong vòng tròn số phận.

“Xà cừ nở hoa”: Bông hoa đẹp dâng đời

“Xà cừ nở hoa”: Bông hoa đẹp dâng đời 30/8/2024

Trong truyện ngắn “Xà cừ nở hoa”, nhà văn Lê Ngọc Hạnh đã kể chuyện ở ngôi kể thứ ba. Chị dùng thủ pháp truyện lồng truyện, khéo léo lẩn vào những ký ức và dòng xúc cảm vượt thời gian của nhân vật bác sĩ Tú. Anh được sinh ra, trưởng thành từ quê hương cách mạng, trong một gia đình giàu truyền thống. Ở đó có người cha luôn dặn dò, nhắc nhớ con mình về quê cha đất tổ. Cha dạy con về những nỗi đau chiến tranh và sự quý giá của độc lập, tự do là như thế nào. Hết thẩy những điều ấy chính là tình yêu quê hương đất nước được thể hiện thẳm sâu mà đầy tự nhiên trong sự trao truyền, tiếp nối giữa các thế hệ. Lớn lên, người con trở thành bác sĩ được sống, cống hiến ở thời bình luôn tận tâm phụng sự người có công với đất nước bằng cả trái tim và lòng biết ơn của mình. Hình ảnh cây xà cừ nở hoa ở cuối truyện ngắn mang tính biểu tượng, như gợi nhắc chúng ta nhớ về thế hệ ông cha. Cây cổ thụ luôn vững chãi, tỏa bóng mát và kết tinh nên những bông hoa đẹp dâng đời. Lớp người sau kế cận lớp người trước, cũng sẽ trở thành những cây cổ thụ, đua nở những bông hoa đẹp cho đất nước, quê hương.

Hai truyện ngắn được đưa vào chương trình giảng dạy ở nước Mỹ

Hai truyện ngắn được đưa vào chương trình giảng dạy ở nước Mỹ 30/8/2024

Nhà văn đã lấy tên nhân vật người bạn cùng lớp trở đi trở lại trong câu chuyện của cậu bé mới đi học mẫu giáo làm nhan đề truyện ngắn này. Cái tên điểm nhấn, một cậu bạn cá biệt và ngỗ ngược gây ra đủ trò rắc rối trong lớp học. Tên cậu được điểm danh liên tục, hàng ngày trong câu chuyện trường lớp mà lúc nào cũng là những trò nghịch ngợm trái khoáy. Nhà văn đã chọn được nhân vật, câu chuyện, chi tiết điển hình: trường học, lớp học nào ở vùng miền hay quốc gia nào cũng sẽ có những học sinh cá biệt như vậy – Những học sinh được nêu tên liên tục không phải vì thành tích học tập xuất sắc mà bởi những cách hành xử, vi phạm kiểu nhất quỷ nhì ma…Hầu hết trong số đó vẫn chứng nào tật nấy không thay đổi nhưng vẫn có một số ít thay đổi theo hướng tích cực hơn. Nếu đơn giản là kể chuyện nhân vật cậu bé ngỗ nghịch thì truyện ngắn này sẽ đi vào mẫu số chung. Điều thú vị đặc biệt là tác giả đã khéo léo gói ghém bất ngờ đến tận những trang cuối cùng. Người chuyển ngữ truyện ngắn này cũng rất tinh tế. Danh tính của cậu bé cá biệt kia dần dần mở ra nhờ cách hành văn tự nhiên, hóm hỉnh. Cách kể chuyện và trí tưởng tượng của trẻ em thực sự vẫn là một thế giới vô cùng thú vị mà không phải người lớn nào cũng dễ dàng nắm bắt được. Trang văn đã khép lại mà dư vị của nụ cười, của sự thích thú vẫn còn phảng phất đọng lại…

"Thương nhớ hoàng lan" - Tình yêu cấm đoán 27/8/2024

Trước khi trở thành một người viết tiểu thuyết với các tác phẩm ấn tượng như “Từ Dụ Thái hậu”, “Công chúa Đồng Xuân”, nhà văn Trần Thùy Mai đã sớm “gây thương nhớ” với độc giả bằng thể loại truyện ngắn. Nhà phê bình Đặng Tiến từng nhận xét “nghệ thuật Thùy Mai quay vòng xung quanh ba trụ điểm: kỹ thuật kể chuyện hấp dẫn, lối phân tích tế nhị, gợi suy tưởng, và cuối cùng, quý nhất là tấc lòng nhân hậu của tác giả”. Truyện ngắn “Thương nhớ hoàng lan” cũng không nằm ngoài “ba trụ điểm” này. Tác phẩm là hai câu chuyện tình của hai thế hệ. Một tình huống, hai lựa chọn nhưng kết cuộc dường như không thay đổi. Với nhân vật “tôi” hay “cha tôi”, việc vướng vào tình ái khi đang trong con đường tu tập đều đem đến nỗi sầu muộn và nuối tiếc. Một thứ tình yêu cấm đoán khiến người ta e sợ nhưng mặt khác lại không ngừng khao khát, kiếm tìm – một sự quyến rũ ma mị mà cả đời chẳng thể nào thôi nhớ thôi thương. Không quá cầu kì về kĩ thuật viết, “Thương nhớ hoàng lan” tuân theo lối trần thuật tuyến tính. Nhịp kể chậm rãi, chủ yếu khai thác đời sống nội tâm đầy biến động của nhân vật “tôi” – người đã khước từ tình yêu từ buổi đầu gặp gỡ nhưng không thể khước từ một sự thật về sự rung động của bản thân. Sau tất cả, xin khép lại bằng những câu văn của chính tác giả Trần Thùy Mai: “Trong tình yêu, hạnh phúc thật ngọt ngào, mà khổ đau cũng đầy thi vị. Chỉ có sự trống rỗng chán chường của kẻ không yêu mới thực sự là khủng khiếp.”

"Sính lễ": Khát vọng của các chàng trai cô gái người Mông 23/8/2024

Từ xa xưa, ông cha ta đã quan niệm rằng ba việc lớn nhất của đời người bao gồm sự nghiệp, xây nhà và cưới vợ. Chính vì vậy, cưới xin là việc đại sự của mỗi người. Khi nhà trai đến xin cưới ở lễ dạm ngõ, nếu nhà gái đồng ý hôn sự thì sẽ trả lời đồng thuận và kèm theo việc “thách cưới”. Thách cưới nghĩa là nhà gái sẽ yêu cầu nhà trai chuẩn bị các món sính lễ, bao gồm: tiền mặt, trầu cau, trà rượu, bánh trái, heo gà, trang phục và trang sức cho cô dâu. Những lễ vật này mang ý nghĩa là sự xác nhận đồng thuận hôn nhân giữa hai họ nhà trai và nhà gái. Bên cạnh đó, sính lễ cũng mang ý nghĩa là lễ vật “mua dâu”. Bởi vì, sau khi lấy chồng, người phụ nữ sẽ chuyển đến sống chung với chồng và toàn tâm toàn ý chăm sóc gia đình nhà chồng, không còn thời gian quan tâm đến nhà mẹ đẻ như trước. Vậy nhưng, có ai mà lại đi thách cưới con gái bằng một tờ giấy không nhỉ? Đặt tình huống người cha là một người giàu có nhất vùng thách cưới con gái xinh đẹp bằng một tờ giấy, truyện ngắn Sính lễ của nhà văn Nguyễn Phú thể hiện khát vọng học tập, vươn xa của các chàng trai cô gái người Mông. Hóa ra tờ giấy kia không phải là một tờ giấy bình thường, mà là bằng tốt nghiệp Đại học-Cao đẳng-Trung cấp, tờ giấy không dễ gì kiếm được nếu không có sự kiên trì, ham học hỏi, chí tiến thủ. Số phận từng nhân vật như Hùng Lệnh Của, Vừ Sá Cho, Vàng Hoa Lanh, Giàng Hoa Ban trong truyện ngắn Sính lễ, cùng những tên gọi, ngôi làng, miền đất…đều ăm ắp giá trị văn hóa vùng đất, con người miền núi. Trong cách nói, cách diễn từ hay cả cách yêu, đều tạo nên sự khác biệt.

"Con mèo mắt ngọc" (P2): Cổ tích thời hiện đại 20/8/2024

Truyện ngắn Con mèo mắt ngọc của nhà văn Nam Cao mang dáng dấp của một câu chuyện cổ tích thời hiện đại. Cách xây dựng nhân vật theo những motip quen thuộc trong nhiều câu chuyện cổ. Mối quan hệ giữa Lan, Huệ và mẹ kế có thể khiến ta nhớ đến Tấm, Cám và mụ dì ghẻ trong truyện cổ tích Tấm Cám. Bà lão ăn mày tặng Lan con mèo có thể khiến ta liên tưởng đến ông Bụt tặng cho Tấm con cá bống. Điểm khác biệt là con mèo gắn bó với Lan suốt đời, từ khi Lan còn cực khổ cho tới ngày trở thành hoàng hậu. Cái chất cổ tích được nhà văn giấu khá kín, chỉ đến phần cuối mới lộ ra khi con mèo về kinh đô gặp nhà vua và nói chuyện với vua. Cách kết của truyện cũng khá hiện đại khi các nhân vật phản diện không bị trừng phạt bằng cái chết mà bị trừng phạt bằng cách phải sống cực khổ vất vả suốt đời. Cách dẫn truyện của Nam Cao rất linh hoạt, cuốn hút, sinh động, làm mạch truyện trôi đi rất nhanh. Nhân vật nữ chính, Lan, có thể xem là một biểu tượng chuẩn mực cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam: tảo tần, hiền lành, nhân hậu. Những con người như thế, chắc chắn sẽ được hưởng một cái kết hạnh phúc.

"Con mèo mắt ngọc" (P1): Nỗi khổ của người con 20/8/2024

Nam Cao (1915 - 1951) là một trong những gương mặt xuất sắc của văn xuôi Việt Nam hiện đại. Ông nổi danh từ trước năm 1945 với hàng loạt truyện ngắn theo phong cách hiện thực phê phán, quan tâm đặc biệt tới số phận người nông dân đứng trước hai nguy cơ bần cùng hóa và lưu manh hóa. Đối tượng thứ hai được Nam Cao quan tâm là những thân phận người tri thức. Có thể kể đến hàng loạt truyện ngắn nổi danh của ông như Chí Phèo, Lão Hạc, Giăng sáng, Đời thừa…Sau 1945, Nam Cao nổi tiếng với truyện ngắn Đôi mắt. Các tác phẩm của ông đã được đưa vào giảng dạy trong chương trình Ngữ văn phổ thông nhiều năm qua. Trong chương trình Đọc truyện đêm khuya lần này, chúng tôi xin gửi tới thính giả một truyện ngắn còn ít được biết tới của ông. Tác phẩm mang tên Con mèo mắt ngọc, nằm trong tuyển tập Người câm biết nói do nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân sưu tầm biên soạn, tập hợp các tác phẩm bị quên lãng 70 năm, lần đầu tìm lại. Sách do NXB Hội Nhà văn ấn hành năm 2021.

"Quỳnh nở về khuya": Hương thơm "chữa lành" tâm hồn 16/8/2024

Cũng như các truyện ngắn khác, ngay từ đầu truyện “Quỳnh nở về khuya”, tác giả Nguyễn Thu Hằng đưa người đọc, người nghe bước vào một không gian “chữa lành” tâm hồn. Đó là khung cảnh lung linh, mát lành của ánh trăng, vòm cây, của nếp nhà thôn quê đã ấp iu tuổi thơ của tác giả và các nhân vật, cả những ngày bình yên và bão tố. Các nhân vật đã được điển hình hóa, chính là các thân phận giữa dòng đời: một người mẹ trẻ lỡ làng, đơn thân, một cậu bé sớm hiểu chuyện, một cô sinh viên trẻ lớn lên từ làng, một đôi trẻ với chuyện tình yêu thơm thoảng hương quỳnh và cả chân tình thầm lặng của một số phận mồ côi. Từng chi tiết câu chuyện được tác giả hòa quyện, đan kết trong một mạch văn chậm rãi, giàu hình ảnh và tâm trạng. Những năm qua, trang viết của tác giả Nguyễn Thu Hằng đã kể nhiều câu chuyện thân phận cuộc đời ở một làng quê mà chị sinh ra, lớn lên và rành rẽ những ngóc ngách làm nên phẩm chất, cá tính của con người và vùng đất. Nhưng không vì thế mà những trang viết đi vào lối mòn, trùng lặp hay sự ước lệ, cỗi cằn cảm xúc. Chị vẫn nuôi dưỡng được những rung cảm tế vi và hơn cả là một tấm lòng để cất lên tiếng nói yêu thương, gắn bó với tình đất, tình người…

“Chuyến tàu đêm và người khách lạ”: Tình đời, tình người

“Chuyến tàu đêm và người khách lạ”: Tình đời, tình người 7/8/2024

Các bạn thân mến, trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, biết bao thanh niên đã cống hiến tuổi thanh xanh của mình vì sự nghiệp cao đẹp của đất nước. Hòa bình lập lại, những người lính trở về quê hương hòa mình vào cuộc sống bình thường nhưng ký ức trên chiến trường vẫn không thể xóa nhòa. Tình đồng đội, sự đồng cam cộng khổ, chia sẻ sự sống và cái chết, những nỗi niềm chưa kịp thổ lộ … trở thành một phần máu thịt trong con người họ. Truyện ngắn viết về người lính nhưng để lại ấn tượng với người đọc, người nghe không phải mát mát hy sinh trong chiến tranh mà là tình đời, tình người. Nhân vật Viễn là người cựu chiến binh đã hai lần được ông Tám Cò cứu mạng khi chiến đấu tại chiến trường miền Nam. Mấy chục năm sau chiến tranh, cuộc sống bận rộn khiến ông chưa có dịp quay trở lại chiến trường xưa. Bất ngờ gặp lại đồng đội là Khả thì nhân vật mới biết được thông tin của ông Tám Cò. Vì nhiều lý do khác nhau như công việc bận rộn, bận việc gia đình, bệnh sợ đi máy bay khiến ông chưa kịp vào Nam đến gặp ân nhân của mình. Có lẽ ông nghĩ rằng để thời gian thư thả sắp xếp được công việc thì sẽ vào thăm ông Tám Cò. Nhưng cuộc gặp gỡ tình cờ với người khách trên chuyến tàu đêm đã làm ông Viễn thay đổi quyết định. Được nghe người khách kể chuyện về hành trình đi tìm ân nhân, người đã giúp đỡ anh ta lúc khó khăn, hoạn nạn, nhân vật quyết định sẽ vào Nam ngay để trả ơn ông Tám Cò. Tình nghĩa của con người là vô giá. Có người coi nhẹ ơn huệ người khác nhưng cũng có người coi nặng tựa Thái Sơn. Thời gian không chờ ai cả, biết đâu chỉ trì hoãn một thời gian thôi là ông Viễn sẽ không gặp mặt được ân nhân. Ông Viễn đã bỏ qua bữa tiệc quan trọng với gia đình để thực hiện điều ông cho là ý nghĩa với cuộc đời của mình. Truyện ngắn là lời tâm sự với nhiều sắc thái tình cảm của người cựu chiến bình về cuộc sống, về tình cảm con người. Qua câu chuyện của nhân vật, người đọc, người nghe hiểu hơn những giá trị đích thực của cuộc sống.

"Phần mềm": Bi hài cung cách làm việc của trí thức 5/8/2024

Thưởng thức truyện ngắn Phần mềm của nhà văn Phan Đình Minh như thưởng thức một vở chèo vừa hài hước vừa bi thảm về cung cách, nhân cách đám quan chức ở một viện nghiên cứu của nhà nước. Ở đó, Đông nhờ vợ là Huệ-người kể chuyện xưng “Tôi” viết phần mềm quản lý hệ thống hộ mình. Nếu phần mềm HOX2 được nghiệm thu, Đông sẽ cầm hơn 6 triệu, gồm cả mấy lần anh bỏ tiền túi ra mua quà bôi trơn; nhưng phải ký nhận 73 triệu có lẻ. Nhưng cái cuộc nghiệm thu đã diễn ra như một trò hề mà lại hết sức chân thực, ông viện trưởng Quảng suốt ngày chơi games không biết gì đã đành, nhiều quan chức phòng ban cũng hỏi như một cách phản biện nhưng toàn câu hỏi ngu dốt; do không nắm được tính năng của HOX2. Ngay cả Đông- người được coi là viết phầm mềm cũng vậy, khi ông Khả, quan chức cấp trên hỏi về khả năng tìm kiếm rộng thì Đông thành ra ú ớ. Cuối cùng HOX2 vỡ lở, không thể nghiệm thu. Phía sau hài hước của Phần mềm là thảm cảnh của trí thức, Đông nghèo cứ phải làm lụng, nhặt nhạnh kiểu ấy, nhưng vẫn phải da dáng anh cả trong gia đình, phải thể hiện khi ông bố muốn bằng người ta đòi sửa nhà. Trong khi đó, vợ Đông vừa phải trám vào chỗ thiếu hụt học vấn của chồng, vừa phải mặc kệ cho lão Quảng biến thái làm cái việc biến thái trên cơ thể mình. Truyện được viết với câu văn ngắn gọn, giọng kể tưng tửng, nhưng sâu cay.

"Tờ giấy bạc luân lưu": Còn đó những nỗi đau khuất nẻo 30/7/2024

Trên nền câu chuyện cùng đồng đội trở lại chiến trường xưa, nhà văn Trung Sỹ đã tái hiện lại những mảnh ký ức mãi găm lại trong tâm hồn những người lính một thời. Một phần thân thể đã gửi lại chiến trường đồng nghĩa với tâm hồn của họ từ đó mãi về sau luôn đeo đẳng bao kỷ niệm mất mát, buồn vui, đắng đót. Trên những bước đường trở lại, những người lính chứng kiến những tàn dư còn lại của cuộc chiến đã đi qua . Có thể thấy qua từng trang văn, tác giả vẫn nặng mang nỗi niềm với những đồng đội đã ngã xuống. Ông viết như để trải lòng, câu chữ nhẹ tênh mà như chắt ra từ nỗi đau khuất nẻo. Hình ảnh tờ giấy bạc luân lưu, xoay vòng, tưởng đã trở về và yên vị nơi xuất phát ban đầu rồi lại được trao cho nhóm hát rong trên mảnh đất là chiến địa xưa là một hình ảnh đẹp, một cử chỉ đẹp. Ký ức đau thương nhẹ bớt phần nào khi người thương binh trao gửi một món tiền cũng là để tự hòa giải chính những nỗi niềm va đập trong chính ông. Nhưng vẫn còn đó nỗi đau không cách nào nguôi ngoai khi chạm vào đâu cũng gợi về, nghĩ về, nhớ về những đồng đội đã ra đi. Đó là vết dấu không thể nào xóa nhòa được của chiến tranh, tiếng vọng đau thương của bom mìn, tiếng súng cho dù năm tháng đã qua đi bao nhiêu lâu…

Mã QRCODE xem trên mobile
chương trình hôm nay
08h00 - 08h30 Văn nghệ
08h30 - 08h45 Làn sóng nghệ thuật
08h45 - 09h00 Câu chuyện nghệ thuật
10h45 - 11h00 Văn nghệ thiếu nhi
13h00 - 13h30 Đọc truyện dài kỳ
18h15 - 18h30 Văn nghệ thiếu nhi
18h30 - 19h00 Văn nghệ
19h00 - 19h30 Đọc truyện dài kỳ
19h30 - 20h00 Sân khấu truyền thanh
20h30 - 20h45 Làn sóng nghệ thuật
20h45 - 21h00 Câu chuyện nghệ thuật
21h45 - 22h00 Kể chuyện và hát ru cho bé
22h30 - 23h00 Đọc truyện đêm khuya