2025

Trong kho tàng sáng tác đồ sộ của Trịnh Công Sơn, bên cạnh âm nhạc và thi ca, còn có một truyện ngắn hiếm hoi – Chú Lộ. Tác phẩm được đăng trên báo Tuổi trẻ Chủ nhật đúng một tuần sau khi ông qua đời, và được xem là truyện ngắn duy nhất của người nhạc sĩ tài hoa. Lấy bối cảnh thành phố Huế trước năm 1954, Chú Lộ kể về một cậu bé mồ côi, từ nghề lượm banh thuê cho người Pháp mà lớn lên trong cảnh đời lệ thuộc. Khi tình yêu với cô Khế – con gái ông bếp ở câu lạc bộ – nhen nhóm, chú mới thấy ánh sáng của hạnh phúc. Nhưng bi kịch ập đến khi cô Khế bị trúng đạn lạc trong một cuộc đụng độ giữa lính Pháp và Việt Minh. Cái chết ấy không chỉ cướp đi tình yêu, mà còn trở thành bước ngoặt thức tỉnh chú Lộ: chỉ khi giành lại độc lập, con người mới thoát khỏi kiếp sống bị áp bức để tìm đến tự do và hạnh phúc đích thực.

“Bản tình ca mê đắm”: Sự lạc lối của con tim 16/9/2025

“Bản tình ca mê đắm” của nhà văn Nguyễn Thị Anh Thư lấy cảm hứng từ một câu chuyện có thật về tình yêu và cuộc đời của một cô bạn gái học cùng thời PTTH với tác giả. Cô bạn ấy con nhà giàu có, rất xinh đẹp, ngây thơ, trong sáng và cực kỳ say mê những bản tình ca lãng mạn. Cô gái ấy cũng đang có một anh chàng đẹp trai, trí thức, con nhà gia giáo, môn đăng hộ đối ngưỡng mộ. Tưởng rằng cuộc sống sẽ cứ êm đềm trôi, tình yêu sẽ tới rồi hạnh phúc sẽ viên mãn, tròn đầy. Nhưng cô từ bỏ Hiệp - người yêu chân thành, môn đăng hộ đối - để chạy theo Quảng vì anh có chung niềm đam mê âm nhạc- cái mà cô cho rằng đó mới là Tình yêu!... Cô đã phải trải qua nhiều cay đắng sau quyết định này. Để rồi khi bị rơi xuống bể đời trầm luân với muôn vàn cay đắng cô mới nhận ra đâu mới là ánh sáng của trái tim mình. Những tác phẩm nghệ thuật đẹp đẽ, những bản tình ca lãng mạn thường đem lại cho tâm hồn chúng ta những cảm xúc ngọt ngào, êm ái . Nó dễ khiến chúng ta có cảm giác những gì dung dị, đời thường là không thanh cao, là không gần với tình yêu đích thực. Nhưng thực ra những tác phẩm ấy không hề có lỗi; chỉ có con tim chúng ta đôi lúc không tỉnh táo, đã ngộ nhận nên dễ mù lòa, lạc lối trên con đường đi tìm cho mình một người tình lý tưởng, một tình yêu đích thực mà thôi.

Day dứt phận người bên "Cây gạo ở chợ Chiều" 12/9/2025

Các bạn thân mến! Viết văn nhìn chung là quá trình hư cấu bằng ngôn từ. Ở đó, bằng tài quan sát, kể chuyện, nhà văn tái hiện cuộc sống đời thường với bao giăng mắc chung quanh thân phận con người. Có những tác giả coi viết văn như một hình thức suy tưởng. Nhưng lại có những người viết như để trò chuyện với chính mình, để xoa dịu những ký ức qua bao nhiêu thời gian vẫn cứ tươi ròng mãi hoài xoáy vào hiện tại. Sáng tác mà chương trình “Đọc truyện đêm khuya” hôm nay giới thiệu tới các thính giả là một câu chuyện mang màu sắc ấy – Truyện ngắn nhan đề “Cây gạo ở chợ Chiều” của tác giả Cầm Thị Đào.

“Bích đào năm ấy”: Số phận bị lãng quên 8/9/2025

Truyện ngắn “Bích đào năm ấy” của nhà văn Đinh Phương được rút từ tập truyện “Thị trấn cá bông” mới được ra mắt gần đây. Nhân vật chính là bác Dần gái, một trong những “cư dân” của thị trấn. Một người phụ nữ có chồng bỏ xứ đi biệt tích… không phải là một số phận quá hiếm trong đời thường lẫn văn chương. Người viết cũng chọn một giọng kể rất bình thản, kiểu Kafka trước sự biến mất có phần đột ngột và phi lý của người thân. Con người ấy vẫn ăn sáng, uống nước, vẫn dặn vợ mua cá về nấu canh chua với bún… rồi cứ thế đi biệt tăm biệt tích. Mộn người từng hiện diện sống động đến thế rồi cũng tan đi như bọt biển, để lại những kí ức ngày một mơ hồ, ngày một mờ nhòe đến mức người ta phải tự hỏi nhau: “Liệu con người ấy có từng tồn tại thật không?”

"Bù nhìn" - Lời cảnh tỉnh về thân phận con người 4/9/2025

Truyện ngắn "Bù nhìn" của Nguyệt Chu khắc họa một không gian làng quê đầy ám ảnh, nơi nhân vật chính Cấn mang thân phận giống một con bù nhìn - cô đơn và vô nghĩa. Tuy nhiên, sâu thẳm trong anh vẫn cháy bỏng khát vọng sống và yêu thương. Câu chuyện sử dụng hình ảnh ngọn lửa như một biểu tượng cho nội lực mạnh mẽ và khát vọng sống không thể dập tắt của con người. "Bù nhìn" không chỉ là bi kịch cá nhân mà còn là lời cảnh tỉnh về sự tha hóa, lãng quên tình thương trong xã hội, khẳng định rằng dù nhỏ bé, con người vẫn luôn có hy vọng được sống và tái sinh.

"Chênh vênh": Một suy tưởng về chuyển hóa con người 29/8/2025

Cuộc sống luôn là một hành trình kiếm tìm và khám phá chính mình. Có lúc chính mỗi người cũng không phân biệt được hai khái niệm tiến hóa và tha hóa trong kết quả vận động của chính bản thân mình. Sau cùng, bản chất vẫn luôn là điều in hằn rõ nét nhất và cũng đọng lại, tồn tại sau cùng với sự sinh tồn của con người. Người sáng tác văn chương, nhất là những người đã vượt ra lối viết phản ánh thông thường để đi vào thẳm sâu hành trình chuyển hóa của chính mình có lẽ là những người thông thái nhất và cũng cô đơn bậc nhất. Những câu chuyện mang tính chất ẩn dụ khai phá của họ vì thế cũng tâm trạng, bất ngờ, thú vị theo một cách vô cùng đặc biệt. Buổi 'Đọc truyện đêm khuya' hôm nay, truyện ngắn nhan đề 'Chênh vênh' của Quyên Gavoye, nữ tác giả người Việt định cư tại Pháp, kể với chúng ta câu chuyện có lẽ là một lát cắt trong hành trình trưởng thành của chính bản thân chị, với một lối viết, lối tư duy suy tưởng độc đáo mà vẫn rất hài hòa, thân thuộc.

Thanh tra muối 25/8/2025

"Thanh tra muối" là một truyện ngắn nổi tiếng của Munshi Premchand, một tác phẩm ngợi ca một chàng trai trẻ dám đứng lên chống lại cả vị thế xã hội lẫn quyền lực của đồng tiền. Truyện có tiết tấu nhanh, thắt nút và mở nút liên tục. Kỹ thuật viết tương đối hiện đại dù tác phẩm và tác giả đã có độ lùi gần một thế kỷ. Tác giả không kể lể dài dòng mà chủ yếu sử dụng hình thức đối thoại để xây dựng cả nhân vật lẫn tình huống. Cái kết đẹp, có phần hơi mơ mộng nếu đặt câu chuyện vào bối cảnh thực tế lúc bấy giờ. Tuy nhiên, đấy cũng có thể là cách nhà văn tiếp thêm dũng khí cho những "người hùng" đơn độc.

"Hai người đẹp": Vẻ đẹp và Nỗi buồn dịu ngọt 22/8/2025

Anton Chekhov, bậc thầy truyện ngắn người Nga, đã khắc họa một bức tranh đầy tinh tế và sâu sắc về bản chất con người trong tác phẩm Hai người đẹp. Ra đời năm 1888, truyện ngắn này không chỉ là một câu chuyện tình yêu đơn thuần mà còn là một bản nhạc buồn man mác về sự lỡ làng, về những khát khao không thành và những vẻ đẹp tưởng chừng hoàn mỹ nhưng lại ẩn chứa bi kịch. Với bút pháp giản dị nhưng sắc sảo, Chekhov đã len lỏi vào tâm hồn nhân vật, phơi bày những cảm xúc phức tạp, những nỗi niềm day dứt của tuổi trẻ. Ông không đưa ra một cái kết trọn vẹn, mà để lại một khoảng trống, một câu hỏi lớn cho người đọc về ý nghĩa của tình yêu, của cái đẹp và của những lựa chọn trong cuộc đời. Tác phẩm này chắc chắn sẽ để lại trong lòng người đọc nhiều suy ngẫm, gợi mở những cảm xúc tinh tế và sâu sắc.

"Bờ sông lặng sóng": Những thân phận hậu chiến 15/8/2025

Truyện ngắn “Bờ sông lặng sóng” của Vũ Ngọc Thư - câu chuyện lắng đọng nỗi niềm của tác giả. Truyện không tập trung vào kịch tính cao trào mà sử dụng những tình huống đầy trắc ẩn để thể hiện sự bao dung, nương nhẹ của các nhân vật, đặc biệt là người lính. Dù lấy bối cảnh thời hậu chiến với nhiều mảnh đời éo le, ông vẫn dùng chất văn chân phương, mộc mạc để kể lại câu chuyện. Tác phẩm làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của những người lính, cho thấy dù trải qua nhiều biến cố, họ vẫn vươn lên sống một cách bình yên, chan chứa yêu thương và hy vọng.

“Tiếng vọng”: Hòa bình đẹp như tình mẹ 12/8/2025

Truyện ngắn "Tiếng vọng" của Vương Đình Khang là một câu chuyện xúc động kể về một người lính nằm vùng bị thất lạc thân phận sau ngày giải phóng Sài Gòn. Câu chuyện được kể lại một cách độc đáo qua những đoạn băng cassette bị hỏng, với những âm thanh đứt quãng xen lẫn một bài hát về mẹ. Tác phẩm khám phá chủ đề ký ức, sự mất mát và thân phận. Mặc dù ký ức và thân phận có thể bị phai nhòa, thậm chí đánh mất, nhưng tình mẫu tử luôn là thứ duy nhất còn lại và bền vững. Thông qua câu chuyện, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về sự trân trọng hòa bình và tình yêu thương, đặc biệt là tình mẹ, như một điểm tựa vững chắc trong cuộc đời.

"Phù sa mặn": Nỗi niềm chênh vênh của phận người 7/8/2025

Truyện ngắn “Phù sa mặn” của tác giả Tạ Thị Thanh Hải khắc họa rất rõ nét tính cách của nhiều kiểu người trong xã hội, từ những con người thiện lương tốt đẹp đến những kẻ thất đức, lọc lừa, tráo trở. Tác giả dụng công trong cách dựng truyện, xây dựng tính cách, tâm lý nhân vật bằng những chi tiết gây thổn thức, ám ảnh người đọc. Hầu hết những sáng tác của chị mang màu sắc buồn nhiều hơn vui, khổ hạnh nhiều hơn hân hoan. Chị dành nhiều tâm sức để bênh vực người yếu thế, nhất là những con người chịu thiệt thòi, lỡ dở trong cuộc sống. Chị không kết truyện theo lối cổ tích. Nhưng mỗi truyện ngắn khép lại đều lấp lánh ánh sáng thiện lương, nhân văn, ấm áp. Điều đó khẳng định tình yêu văn chương và khao khát kiếm tìm sự an yên giữa cuộc sống xô bồ nhiều bất trắc của cây viết trữ tình này.

Truyện ngắn “Gấu mẹ và đôi tình nhân dưới trăng” 2/8/2025

Truyện ngắn “Gấu mẹ và đôi tình nhân dưới trăng” của tác giả Nguyễn Việt Chiến lấy bối cảnh thời chiến. Chiến tranh thì luôn đầy những gian khổ, khắc nghiệt, thử thách sức chịu đựng to lớn của con người trong từng giờ từng phút từng ngày, thường xuyên đặt con người vào ranh giới mong manh của sự sống và cái chết.Thế nhưng với tuổi trẻ thì những rung cảm của tình yêu đôi lứa luôn là một điều tất yếu. Dù có nén nó xuống, cố tình quên nó đi thì tình yêu vẫn đến, vẫn nảy nở một cách tự nhiên. Tình yêu chính là thứ tiếp thêm sức mạnh và niềm tin cho họ, giúp họ vượt qua những ngày tháng gian khổ nhất của chiến tranh. Tình yêu ấy thậm chí còn cảm hóa được sự hung dữ của một sinh vật hoang dã. Tác phẩm vì thế là một bản tụng ca đẹp đẽ về tình yêu đôi lứa, về lòng nhân ái của con người.

Thiên ký sự về "Người lính" 24/7/2025

Cuộc đời người lính Trần Viết Bảng, nhân duyên, tình nghĩa với người vợ tào khang cùng tình đồng chí, đồng đội những năm tháng chiến tranh ác liệt lần lượt hiển hiện qua từng trang truyện ngắn “Người lính”. Xây dựng nhân vật, tình huống truyện theo mạch văn ký sự, hồi tưởng, tác giả Nguyên Tô đã thổi vào sáng tác của mình hơi thở của sự thật. Ở đó, sáng lên những thời khắc, câu chuyện lịch sử, truyền thống, những thân phận con người trong chiến tranh. Tuy nhiên, tác giả cũng biết cách tạo dấu ấn riêng trong ngòi bút qua những chi tiết miêu tả về đời sống nông thôn Bắc Bộ, trong câu chuyện tình yêu son sắt, thủy chung tìm nhau trong mưa bom bão đạn, về khoảnh khắc hội ngộ đầy xúc động giữa hai người bạn chiến đấu một thời. Vẻ đẹp tinh thần cao cả của thời chiến đã được tiếp nối, trao truyền cho thế hệ con cháu, rọi ánh sáng niềm tin về tình yêu, tình người đẹp mãi giữa đời...

Truyện ngắn “Mầm sống”: Gieo sự sống cho đời 22/7/2025

Nhà văn Phạm Việt Long sinh năm 1946, quê quán Ninh Bình, sinh ra ở Hà Giang và lớn lên ở Hà Nội. Hơn 50 năm viết báo và làm văn, đồng thời tham gia giảng dạy đại học, sáng tác ca khúc và nghiên cứu âm nhạc, nhà văn - người lính Phạm Việt Long đã có một gia tài không nhỏ là 10 tập sách văn chương, nghiên cứu, chuyên luận và những giải thưởng giá trị của Ủy Ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật Việt Nam, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam. Chương trình Đọc truyện đêm khuya hôm nay xin giới thiệu với các bạn một sáng tác mới của nhà văn Phạm Việt Long, truyện ngắn Mầm sống.

“Mai hoa quyền”: Cuộc chiến có máu và nước mắt 19/7/2025

Được nhà văn Phạm Đức Long đánh giá là “cây bút lặng lẽ nhưng nhiều triển vọng”, tác giả, Đại úy Nguyễn Thanh Thúy thường khiến người đọc ngạc nhiên khi đem đến những tác phẩm “ngồn ngộn sự kiện, cuồn cuộn vốn sống”. Vốn công tác trong lực lượng Công an nhân dân, không ngạc nhiên khi đề tài người chiến sĩ trở đi trở lại trong tác phẩm của chị. Trong chương trình Đọc truyện đêm khuya hôm nay, chúng tôi trân trọng giới thiệu truyện ngắn “Mai hoa quyền”, một tác phẩm nằm trong mạch đề tài này của tác giả.